อุตสาหกรรมก่อสร้าง ถือเป็นหนึ่งในธุรกิจสำคัญของวงการอสังหาริมทรัพย์ไทย เพราะแต่ละปีสามารถสร้างมูลค่าได้มากกว่า 800,000 ล้านบาท และยังเป็นธุรกิจที่เชื่อมโยง รวมถึงเกี่ยวข้องกับธุรกิจต่าง ๆ อีกมากมาย
ถ้าวัดขนาดความใหญ่ในโลก อุตสาหกรรมก่อสร้างถือเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยอ้างอิงจากรายงาน McKinsey ซึ่งระบุว่าการใช้จ่ายในอุตสาหกรรมก่อสร้างโลกมีมูลค่าถึง 10 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ หากคิดเป็นสกุลเงินไทยตอนนี้ที่ค่าเงินเท่ากับ 36.82 บาทต่อดอลล่าห์ (วันที่ 9 พ.ย.2565) จะมีมูลค่าเท่ากับ 368.2 ล้านล้านบาทเลยทีเดียว ถือเป็นสัดส่วนสูงถึง 13% ของจีดีพีโลกเลยทีเดียว
แต่อุตสาหกรรมก่อสร้าง มีการชะลอตัวลง เมื่อเผชิญกับปัญหาการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เช่นเดียวกับอุตสาหกรรมต่าง ๆ ซึ่งต้องมีการปรับตัวเพื่อให้อยู่รอด และยังคงสร้างการเติบโตได้ เมื่อสถานการณ์ต่าง ๆ ได้คลี่คลายลง
สิ่งหนึ่งที่เข้ามาเป็นตัวช่วยได้ดี ก็คงเป็นเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่ปัจจุบันได้มีการนำเอา เข้ามาประยุกต์และพัฒนาเพื่อใช้แก้ปัญหาต่างๆ ในอุตสาหกรรมการก่อสร้าง ซึ่งไม่ได้มีเฉพาะปัญหาเรื่องการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เท่านั้น ที่ผ่านมาอุตสาหกรรมก่อสร้างต้องเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขาดแคลนแรงงาน ปัญหาสิ่งแวดล้อม ซึ่งล้วนเกิดขึ้นในทุกขั้นตอน ตั้งแต่ก่อน-ระหว่าง-และหลังการก่อสร้าง
สำหรับ เทคโนโลยีและการพัฒนาในอุตสาหกรรมก่อสร้างที่กำลังมาแรงในปัจจุบัน และอีก 2-3 ปีข้างหน้า ที่ถือว่าเป็นเทรนด์ของอุตสาหกรรมก่อสร้างที่น่าสนใจ พบว่ามีอยู่ด้วยกัน 5 เทรนด์ จากการรวมรวมของ CPAC Green Solution ซึ่งมีเทรนด์ต่าง ๆ ดังนี้
การออกแบบ การสร้างในโลกเสมือนจริง (Virtual Design and Construction – VDC) เป็นเทรนด์ที่มาแรงมากทั่วโลก เพราะนอกจากจะตอบโจทย์เรื่องการขาดแคลนแรงงานแล้ว ยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในการทำงานซ้ำที่เกิดจากความผิดพลาดในขั้นตอนต่าง ๆ ซึ่งปกติจะสูงถึง 30% ของต้นทุนการก่อสร้างโดยรวม สำหรับเครื่องมือที่ได้ความนิยมมากที่สุดในปัจจุบัน คือ เทคโนโลยีการสร้างแบบจำลองข้อมูลอาคาร หรือ Building Information Modeling (BIM) จาก รายงานของ ReportLinker บริษัทวิจัยทางการตลาดจากประเทศฝรั่งเศสระบุว่า ตลาด BIM ในปี 2563 มีมูลค่าประมาณ 4,500 ล้านเหรียญสหรัฐ – 5,200 ล้านเหรียญสหรัฐ ก่อนที่จะหยุดชะวักเนื่องจากโรคระบาดโควิด-19
อย่างไรก็ตาม มีการคาดการณ์ว่าตลาด BIM จะฟื้นตัวและมีอัตราเติบโตต่อปี 14.5% สอดคล้องกับการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมก่อสร้างโลกจากนี้ต่อไปในอีก 5 ปีข้างหน้า ในส่วนของประเทศไทยเองก็มีการเร่งพัฒนาบุคลากรในด้าน VDC เพื่อรองรับความต้องการที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
ตลาดการก่อสร้างแบบสำเร็จรูป (Modular construction) แม้ว่าการก่อสร้างแบบสำเร็จรูปจะมีการพัฒนามาระยะหนึ่งแล้ว แต่ตลาดนี้ยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่องตามการขยายตัวอย่างรวดเร็วของเมืองและอุตสาหกรรม เพราะข้อดีหลักของการก่อสร้างแบบ Modular คือ สามารถที่วางแผนควบคุมต้นทุน และระยะเวลาในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การออกแบบ การก่อสร้าง จนกระทั่งจบงานได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ รวมถึงสามารถออกแบบได้อย่างนอกกรอบกว่าการสร้างแบบดั้งเดิมมาก
โดยรายงานของ Straits Research บริษัทวิจัยชั้นนำของโลก คาดว่าตลาดการก่อสร้างแบบสำเร็จรูปของโลกจะมีมูลค่าสูงถึง 271,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ในปี 2573 เพิ่มขึ้นจาก 138,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ในปี 2564 ซึ่งคาดว่าจะมีอัตราการเติบโตที่ 8% ต่อปีระหว่างปี 2656 – 2573
เป็นอีกเทคโนโลยีที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในการก่อสร้างอย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็นการร่างพื้นที่ขนาดใหญ่อย่างรวดเร็ว การถ่ายภาพทางอากาศ รวมถึงถูกนำมาใช้ในงานต่าง ๆ ที่มีความเสี่ยงสูง มีการประมาณการคร่าว ๆ กันว่า “โดรนก่อสร้าง” ช่วยลดการสูญเสียทรัพยากรในไซต์ก่อสร้างในแต่ละปีได้ถึง 160,000 ล้านเหรียญสหรัฐ และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในประเมินปริมาณสต็อกวัสดุที่ต้องใช้ในการก่อสร้างได้อย่างแม่นยำมากขึ้นถึง 61%
นอกจากนี้ “โดรนก่อสร้าง” ยังถูกนำมาใช้งานต่อในรูปแบบต่าง ๆ และ ยังมีการใช้เพื่อสำรวจภูมิประเทศใต้น้ำโดยใช้คลื่นเสียง เพื่อออกแบบติดตั้งโซลาร์ลอยน้ำ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ไม่สามารถใช้แรงงานมนุษย์ได้
เป็นเทคโนโลยีที่ถูกนำไปใช้คู่กับเทคโนโลยีอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น BIM หรือแม้แต่โดรน ล่าสุด นักวิจัยจาก Imperial College London และ Empa ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ร่วมกันพัฒนาโดรนชนิดพิเศษที่มีฟังก์ชัน 3D Printing ในตัว เพื่อใช้ในการก่อสร้างและซ่อมแซมอาคาร ระบบนี้จะบินโดรนหลายตัวพร้อมกันในครั้งเดียว เพื่อทำงานจากแบบพิมพ์เขียว (Blueprint) เดียวกัน โดยได้รับแรงบันดาลใจจากการทำงานของฝูงผึ้ง
ทั้งนี้ ตลาด 3D Printing Construction โลกมีมูลค่าประมาณ 11 ล้านเหรียญสหรัฐ ในปี 2564 และคาดว่าจะมีอัตราการเติบโตรายปีประมาณ 101% ตั้งแต่ปี 2665 – 2573 ทาง Straits Research ระบุว่าภูมิภาค เอเชียแปซิฟิกมีส่วนแบ่งการตลาดมากที่สุด และถือเป็นผู้นำตลาดการผลิต 3D Printing ของโลกด้วย โดยในรายงานยังระบุอีกว่า อุปสงค์ (Demand) จากอาคารและโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ จะเป็นปัจจัยสำคัญในการผลักดันตลาดในภูมิภาคนี้ รวมถึงการเติบโตของตลาด BIM ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ผลักดันในความต้องการ 3D Printing สูงขึ้นตามด้วย
วัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Building Materials) เป็นเรื่องที่มีความสำคัญเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ เนื่องจากภาวะโลกร้อนนับเป็นแรงกระตุ้นที่ทำให้ผู้พัฒนาโครงการไม่สามารถเมินเฉยต่อการเลือกวัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมได้ ในวงการอุตสาหกรรมก่อสร้างไทยเองก็มีการสนับสนุนให้มีการเปลี่ยนแปลงวัสดุก่อสร้างในไทยเพื่อให้สอดคล้องกับเทรนด์โลก
โดยเน้นวัสดุที่ช่วยลดก๊าซเรือนกระจก ลดโลกร้อน มีการทำการวิจัยและพัฒนาด้านวัสดุเพื่อตอบโจทย์การพัฒนาอย่างยั่งยืน ด้วยการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและนำไปสู่สังคมคาร์บอนต่ำ และจากการสำรวจของ Transparency Market Research ระบุว่า ตลาดวัสดุก่อสร้างที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมโลกมีมูลค่า 264,000 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2563 และคาดว่าตลาดจะเติบโตอย่างต่อเนื่องและมีมูลค่าสูงถึง 983,000 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2574 โดยปัจจัยสำคัญมาจากความต้องการของผู้บริโภคเองและนโยบายของภาครัฐ
ทั้งนี้ อุตสาหกรรมก่อสร้างไทยจำเป็นต้องปรับตัวให้ทันตามเทรนด์โลก โดยเฉพาะเรื่องของสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีผลกระทบต่อทั้งธุรกิจและสังคมในวงกว้าง นอกจากนี้ผู้เกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมก่อสร้างไทยทั้งภาครัฐและเอกชนควรให้ความสำคัญกับการเร่งผลิตบุคลากร โดยเฉพาะด้านเทคโนโลยีการสร้างแบบจำลองข้อมูลอาคาร (BIM) เพื่อรองรับความต้องการ ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในอนาคต
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง